Değerli Kan Bankacılar,
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de COVID-19 aşı uygulamaları başlamıştır. Bu sevindirici gelişme, “kan bağışçılarının değerlendirilmesi” açısından bazı soruları gündeme getirmiştir.
COVID-19 aşı uygulaması sonrası kişi en erken ne zaman kan bağışlayabilir?
Güncel uluslararası düzenlemeler değerlendirilecek olursa:
İngiltere’de JPAC (Joint United Kingdom (UK) Blood Transfusion and Tissue Transplantation Services Professional Advisory Committee) tarafından doku ve kan bağışlarına ilişkin yayımlanan 15.12.2020 tarihli değişiklik bildirimlerinde aşağıdaki düzenlemeler önerilmektedir:
- İngiltere’de acil kullanım onayı alan ve uygulanmaya başlanan Pfizer/BioNTech veya AstraZeneca COVID-19 aşısı yapılanlar son aşı dozundan itibaren bir hafta kan bağışlayamazlar. Bir hafta sonrasında herhangi bir şikayeti (aşı yan etkisi) olmayan kişiler kan bağışlayabilir. (Canlı aşılar olmamalarına rağmen güvenlik amacıyla bu “yeni teknoloji” aşılar için bir hafta geçici ret süresinin önerildiği belirtilmektedir)
- Onay almamış ve bir klinik araştırma kapsamında aşılanan kişiler için bu süre dört haftadır.
ABD’de iki ayrı mRNA COVID-19 aşısı acil kullanım onayı almış ve uygulanmaktadır. 07.01.2021 tarihinde güncellenen AABB (Amerikan Kan Bankaları Birliği) açıklamasında, FDA (Gıda ve İlaç Dairesi) düzenlemelerine göre, aşı uygulanmış bağışçı adayı için kan bağışına engel bir durum bulunmadığı belirtilmektedir.
Ülkemizde ise TİCTK (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) tarafından acil kullanım onayı verilen Coronavac (inaktif virüs) aşısı uygulanmaya başlamıştır. Ancak henüz COVID-19 aşıları ile ilgili bağışçı değerlendirmesine ilişkin bir mevzuat güncellemesi yapılmamıştır. Ulusal Kan ve Kan Bileşenleri Hazırlama, Kullanım ve Kalite Güvencesi Rehberi’ne (2016) göre geçici ret gerektiren durumların belirtildiği tabloda inaktif virüs aşıları için “kişi iyi ise kabul edilir” bilgisi yer almaktadır. Mevzuata ilişkin bir düzenleme yapılmadığı sürece, Ulusal Rehber referans alınarak, inaktif virüs aşısı uygulanmış bağışçı adaylarının, ateş, halsizlik, kas/eklem ağrıları vb şikayetleri olmaması durumunda bağışçı olarak kabul edilmesi güvenli görünmektedir.
Saygılarımızla,
Türkiye Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
